Het wordt me steeds duidelijker hoe sterk onze samenleving een afspiegeling is van onze onverwerkte collectieve 'traumas'. Met collectieve traumas bedoel ik kwetsuren die niet verwerkt zijn geweest en onbewust worden doorgegeven aan de volgende generaties. Zowel diepe instinctieve patronen die afstammen uit ons evolutieproces van eencelligen tot de complexe menselijke wezens die we nu zijn, als kwetsuren uit oorlogen, opvoeding… Deze patronen stapelen zich op en geven onze samenleving vorm. Kijk maar naar hoe ons diep geprogrammeerde schaarstedenken ons doen en laten beïnvloed. Een ander diep geworteld patroon is het collectief gevoel van 'in ben onwaardig', dat mensen in hun schulp doet kruipen of zich juist vertaalt in de projectie van "jij bent minder waard, met jou moet ik geen rekening houden". Of neem de machtsdynamieken waarbij de ene vanuit dominante positie los over iemand zijn grenzen gaat, en de ander vast komt te zitten in het gevoel van machteloosheid. Vroeg of laat verschuift de rol en krijgt 'de onderdrukte' zelf de kans om zelf in de rol van 'onderdrukker' te kruipen. Zo worden deze patronen onbewust doorgegeven. Wanneer we deze patronen niet aan het licht brengen en er niet mee aan de slag gaan, dan laten we de geschiedenis zich herhalen.
De Corona-crisis is een mooie uitnodiging tot reflectie, nu we collectief even gedwongen worden om halt te houden. Een ideale kans om stil te staan bij deze vragen: Waarom doe ik de dingen zoals ik ze doen? Welke (collectieve) geloofssystemen en overtuigingen liggen er verborgen onder deze patronen? Werk ik te hard en geniet ik te weinig? Maak ik tijd voor diegenen die ik 'echt belangrijk' vind? Welke waarden plaats ik hoog in het vaandel en waarom? materiële zaken, de economie, blijven groeien, vooruitgang,...? Wat is echte welvaart?
Nu is de uitnodiging om de patronen van angst, afscheiding, wantrouwen,... die doorgegeven worden van generatie op generatie, onder de loep te nemen. Wat maakt dat we de verbinding met onszelf, de ander en de natuur verloren zijn. Wat maakt dat we racisme in stand houden? Dat we minderheden onderdrukken zonder het zelf maar te beseffen? En dat we utilitaristisch omspringen met dieren en ecosystemen?
Maar er is ook een reden waarom we hier niet gemakkelijk bij stil staan. Al snel stoten we op ongemakkelijke collectieve kwetsuren die we liever niet aanraken. Er ontbreek een veilige ruimte waar dit welkom is. Vaak ervaren we het aanraken van deze kwetsuren dit als ondraaglijke pijn. Bij gebrek aan beter weten, proberen we weg te lopen van de pijn. Wanneer alle mechanismen om er van weg te lopen blijken te falen worden we, tegen onze wil, door een klein gat geperst. Op een bepaald moment moet je je weerstand er tegen loslaten, geef je je over en ontstaat transformatie. Daarom dat in sommige spirituele tradities lijden als een heilzaam iets wordt gezien. Dit is echter een pijnlijke weg en er zijn alternatieven.
Een andere optie is om de kwetsuren en pijn aan te raken, maar dan in een veilige ruimte die daarin bijstaat. De pijn wordt dragelijk wanneer er andere aanwezig zijn in de pijn, je gerust stellen, en je laten weten dat je niet alleen bent hierin, dat dit een diep menselijke ervaring is, en dat zij bij jouw proces aanwezig blijven. Zij richten hun liefdevolle aanwezigheid op jou en weten dat het proces dat jij doormaakt ook hun proces is. Dit is niet weglopen van de pijn, maar ze bewust tegemoet te treden. Het is deze ondersteuning, die maken dat we, zonder al te veel lijden, deze pijn kunnen transformeren. Wanneer de liefdevolle bedding ontbreekt is het logisch dat we van deze pijn willen wegvluchten, want vaak zijn deze dingen juist te pijnlijk, om alleen te dragen. Veel kwetsuren zijn gekomen in interactie met mensen en moeten ook geheeld worden in verbinding. Vaak echter weten de mensen om ons heen ook niet hoe ze dit kunnen ontvangen. Getriggered door onze eigen pijn waar we zelf niet bij kunnen zijn, is er ook geen ruimte om de pijn van de ander te kunnen ontvangen en te verwelkomen, wat maakt dat het patroon zich herhaalt.
Wij kunnen nu ons werk al doen door die ruimtes op te zoeken waar liefdevolle aanwezigheid deze transformatie dragelijk maakt. Het is niet enkel uit liefde voor diegene die na ons komen dat we dit werk moeten doen. We doen het ook voor onszelf en de vreugde die we ervaren wanneer we de gevangenis van oude patronen doorbreken. En het goeie nieuws is dat we zelfs niet eens deze kwetsuren moeten gaan oprakelen. Het enige wat we moeten doen is authentiek onze vreugde volgen, en de blokkades duiken vanzelf wel op. Vaak blijven we weg van onze diepe hartsverlangens te volgen, opdat we onze pijn en onwaardigheid niet moeten tegenkomen. Door in een liefdevolle omgeving je vreugde te volgen en die blokkades te transformeren, boor je niet alleen je levensvreugde aan, maar transformeer je tegelijkertijd diepe patronen die jezelf en jouw omgeving doet stralen.
'The time is now', nu is het moment om verantwoordelijkheid te nemen voor ons leven, ten volle durven te gaan voor datgene wat ons ten diepste vreugde geeft en de obstakels op de weg te omarmen en transformeren. Zo veranderen we de wereld op een dieper niveau.
Voor wie hier dieper op wil ingaan is er volgende oefening:
Wat voel je? Wat leeft er in je op dit moment?
Gegeven wat je voelt, wat is het hartsverlangen dat naar boven komt?
Wat zijn de patronen en achterliggende geloofssystemen die je tegenhouden om er vorm aan te geven? Observeer jezelf.
Vraag aan iemand die je vertrouwt, of die even tijd en ruimte kan maken om je hierin te ontvangen. Zonder dat die advies moet geven, iets moet oplossen… Gewoon die liefdevolle aanwezigheid waarin jij even mag 'zijn' en ruimte in te nemen.
Wanneer deze persoon de volle ja heeft gegeven, deel jouw verlangen en de patronen die je tegenhouden. Schijn er licht op zonder ze te veroordelen. Voel je zachtheid voor ook die kanten van jezelf? Zie je waar deze patronen je geholpen hebben, en in welke situaties ze je misschien nog steeds dienen?
Neem nu de volgende stap richting je hartsverlangen en vier deze stap