"Presencing" als basishouding

Hebben we als samenleving de tools of blauwdruk voor handen om met deze uitdagende tijden om te gaan? En zo ja, welke zijn die dan? ... Deze vragen houden me bezig. Op mijn zoektocht hebben verschillende kaders me geïnspireerd, en 'Theory U' is er daar één van.

'Theory U' biedt voor mij een kader om me in maatschappelijke disruptie te navigeren, zowel privé als professioneel, en maakt concreet hoe ik kan bijdragen aan een constructieve verandering.

Volgens 'Theory U' zijn er 2 basishoudingen die we kunnen aannemen wanneer we geconfronteerd worden met uitdagende en complexe situaties:

  1. De eerste is een gesloten houding. Wanneer we gesloten zijn ontkennen we enerzijds het probleem (en diens omvang en consequenties). Of anderzijds, als het toch erkend wordt, moet het zo snel mogelijk "gefixt" worden. Er is geen openheid noch nieuwsgierigheid om iets te leren van de situatie. In deze defensieve houding ervaren we het probleem als iets extern, en als een kwaad dat moet bestreden worden. De ruimte voor dialoog en empathie verdwijnt, en een wij-zij verhaal neemt de overhand. Dit is wat Theory U "Absensing" noemt.

  2. De ander manier is gekenmerkt door een open houding. In plaats van een probleem te willen fixen, staan we open om te leren van de situatie. We durven ons in de uitdaging te storten met een nieuwsgierigheid en 'excitement'. We wachten met het vellen van oordelen en conclusies. We laten ons zakken tot het punt van niet-weten, om van daaruit nieuwe mogelijkheden te verkennen. Vanuit deze open houding onderzoeken we ook op welke manier deze 'verstoring' niet alleen buiten onszelf is, maar hoe wij er zelf ook een deel van zijn. Deze weg noemt Theory U de weg van "Presencing": De bereidheid om, met een open mind en een open hart, nieuwe wegen te gaan verkennen.

In onze samenleving zien we, wanneer we voor een uitdaging staat, we vaak nog (mezelf inclusief) de weg van "Absensing" nemen. Deze uitdagingen gaan meestal gepaard met onaangename gevoelens, spanning, angst,... Bij het zien van de omvang van de uitdaging kunnen we ons bijvoorbeeld machteloos voelen. We hebben het gevoel er niets aan te kunnen doen, dus blijven we in een inertie zitten.

De weerstand om deze gevoelens te doorvoelen, en er doorheen te gaan, weerhoudt ons om veerkrachtig de verandering tegemoet te treden. Het doorvoelen van het onaangename is juist wat het verschil maakt om er constructief mee om te kunnen gaan. Vaak echter is deze confrontatie zo oncomfortabel dat we teruggrijpen naar "Absensing" en op zoek gaan naar een "quick fix".

Het is in deze moeilijke en uitdagende momenten dat we groeien en onszelf kunnen heruitvinden. Juist dàn is het belangrijk dat we deze open houding blijven ontwikkelen! Wanneer we als samenleving er in slagen om deze kracht aan te boren, dan zijn we opgewassen tegen de uitdagingen die ons te wachten staan.

Het mooie is dat het niet zo moeilijk is. Je moet geen complexe vaardigheden ontwikkelen. Wat je kan doen is bewustzijn brengen naar jouw mindset en basishouding.

Door elke avond 4min te reflecteren hoe jij doorheen de dag met jouw uitdagingen bent omgegaan, zal je op korte tijd deze aanwezige basishouding ontwikkelen!

Dit is slechts een tipje van de sluier. Als je interesse hebt vind je hieronder meer info:

  • Boek: "Essentials of Theory U" van Otto Scharmer (een echt een aanrader voor wie zich hier meer in wil verdiepen) Ook op hun Website: https://www.presencing.org/. vind je veel info, en zelfs enkele gratis online cursussen

  • Lees in dit artikel hoe diep luisteren je hierbij kan helpen

  • En natuurlijk kan je altijd een van onze trajecten of workshops volgen voor een belichaamde ervaring.

Dit op je eentje proberen kan soms wel een uitdaging zijn. Wanneer je je omringt door mensen die deze basishouding ook belichamen, versnel en verdiep je jouw leerproces. Cultures of change wil zo een community zijn, die mensen bij elkaar brengt en hierin ondersteunt.

Presencing

Voor de procesbegeleiders en facilitatoren onder jullie: Deze basishouding is ook onmisbaar in jouw werk. Jouw basishouding stuurt de deelnemers, en kan hen meenemen in de richting van nieuwsgierigheid en openheid. Dit helpt om de collectieve intelligentie aan te boren, en de radicale vernieuwing brengen die vandaag de dag zo nodig is.